به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه خراسان، رئیس اتحادیه این صنف البته ضمن تکذیب این موضوع که اکثر عطاری ها فاقد مجوز هستند، خطاب به مسئولان دانشگاه علوم پزشکی اظهار می کند: «به ما فهرست بدهند تا ما به دنبال آن ها برویم. چرا به ما فهرست نمی دهند؟»

وفور تخلف نسخه پیچی در عطاری ها

سری به برخی عطاری های سطح شهر می زنیم و از آن ها تقاضای دارو برای درمان کرونا می کنیم. وارد یکی از عطاری های واقع در خیابان ... می شویم، فروشنده زن جوانی است که وقتی درخواستم را مطرح می کنم، می گوید: داروی ویروس دارم که شامل 20نوع دارو از جمله کندر می شود که باید داخل آب آن را حل و استفاده کنید. دمنوش ترکیبی هم دارم که تولید خودمان است و برای ویروس هایی مثل امیکرون است که شامل 35 نوع داروست که اصلا نمی توانید آن ها را تشخیص بدهید، قیمت آن هم 40 هزار تومان است! وارد یکی دیگر از عطاری های همین منطقه می شوم که اتفاقا منطقه ای پر از عطاری است، پسر نوجوانی که پشت پاچال ایستاده در پاسخ به درخواستم می گوید: دارویی دارم که از تهران برای ما می فرستند و خودشان دستی تولید می کنند.

قوطی سفید رنگی را نشانم می دهد که روی برچسب آن درج شده «مورد استفاده برای سرفه، تنگی نفس و.... »، درحالی که نه حاوی اسم کارخانه تولیدی است و نه تاریخ تولید و انقضا دارد. بعد قوطی سفید رنگ دیگری را نشانم می دهد که مانند قوطی اولی هیچ نشان تولیدی ندارد و می گوید: این هم حب زنجبیل است و 70 هزار تومان قیمت دارد.
بعد از آن به سمت خیابان ... می روم. این جا هم عطاری زیاد است و مورد مراجعه مردم. در یکی از عطاری ها پسر تقریبا 15 ساله ای پشت پاچال ایستاده، وقتی از او تقاضای دارویی برای درمان کرونا می کنم، می گوید: دمنوش سرماخوردگی دارم که برای کرونا هم استفاده می شود.

به او می گویم چرا روی پاکت مشخصات تولید و نام کارخانه درج نشده که پاسخ می دهد: این گیاه دارویی در کارگاه تولید می شود. یکی دیگر از فروشندگان همین منطقه وقتی درخواستم را مطرح می کنم، با اشاره به گیاهان پودر شده و از قبل آماده می گوید: برای کرونا این گرمی جات ترکیبی را دارم که شامل جنسینگ، میخک و...است. صد گرم آن 70 هزار تومان قیمت دارد. فروشنده دیگری نیز مدعی می شود: دارو برای کرونا زیاد دارم که شامل شربت، جوشانده و اکسپکتورانت می شود! اکسپکتورانت گیاهی عالی است، خلط آور، نرم کننده سینه و... و شامل صمغ عربی، اسفرزه، به دانه و...است که سیری 60 هزارتومان قیمت دارد. سپس ادامه می دهد: پودر آماده شده آن را دارم اگر هم بخواهید برایتان آماده می کنم. صاحب یکی دیگر از عطاری های مطرح همین منطقه نیز می گوید: برای کرونا یک جوشانده و پودری داریم که با عسل مخلوط کنید، برای سیستم دفاعی بدن مفید است، این دارو ترکیبی خودمان است، این پودر هر 100 گرم 150 هزار تومان قیمت دارد و قیمت جوشانده هم همان قیمت است، پودر شامل جنسینگ و گرمی جات دیگر و همچنین گیاهانی است که برای سیستم ایمنی بدن مفید است.

فروش پودرهای دارویی آماده، تخلف است

وضعیت عطاری ها و تخلفات جاری در برخی از آن ها را از سید جواد مجتبوی، مدیر طب ایرانی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی مشهد پیگیری می کنیم که وی در پاسخ به چگونگی برخورد با تخلفات عطاری ها به «خراسان رضوی» می گوید: عطاری ها به طور کلی فقط اجازه فروش گیاهان دارویی خشک را دارند و اجازه ندارند برای امور مختلفی چون چاقی یا لاغری و درمان بیماری ها پودر درست کنند، ضوابط این موضوع نیز در سال 1397 توسط شورای پیشگیری از جرم دادگستری تهیه و اعلام شده است. وی می افزاید: افراد متخلف زیادی در این صنف واحدشان پلمب شده اما تعداد عطاری ها زیاد است و خیلی از آن ها متاسفانه بدون مجوز هستند، گاهی دیده شده که در عطاری حجامت و رگ گیری یا اقدام به تولید داروهای دست ساز می کنند که تخلف است و اگر مردم با این موارد برخورد کردند آن را به سامانه 190 اطلاع دهند. مدیر طب ایرانی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پاسخ به این سوال که در صورت نسخه پیچی در عطاری ها با آن ها چه برخوردی خواهد شد؟ می گوید: ضمن جمع آوری داروها و امحای آن ها، محل فعالیت پلمب و پرونده آن ها برای رسیدگی روانه دادگاه قضایی می شود. مجتبوی در توضیح جزئیات بیشتر درباره نسخه پیچی عطاری ها می افزاید: اگر کسی به عطاری مراجعه کرد و پیشنهاد استفاده از چند گیاه داده شد، اسمش مشاوره است و مشکلی ندارد، اما باید در حضور خود مشتری آسیاب کنند نه این که از قبل آن را پودر و آماده کرده باشند، فروش داروهایی هم که در قوطی های سفید رنگ و بدون نام کارخانه قرار دارد همگی خلاف است.

جریمه ها بازدارنده نیست

مجتبوی در پاسخ به این سوال که میزان بازرسی ها و تخلفات در این صنف چقدر بوده است؟ می گوید: به طور تقریبی تعداد بازدیدها در سال گذشته بیش از 700 مورد بوده که منجر به 55 تا 60 مورد پلمب شد و پرونده 27 مورد نیز به دستگاه قضایی ارجاع داده شد. وی با اشاره به ادامه روند تخلفات می گوید: علت این که تخلفات این صنف ادامه پیدا می کند این است که اکثر آن ها مجوز ندارند و هرکار بخواهند می کنند، بارها هم این موضوع در شورای پیشگیری از جرم مطرح شده است که این ها مجوز بگیرند و آموزش داده شوند اما این اتفاق رقم نخورده است، از سوی دیگر، متاسفانه در مراجع قضایی جرایمی که برای این ها لحاظ می شود بین 200 هزار تا 5 میلیون تومان است که این اعداد مربوط به مصوبات سال 1376 است و از همان زمان افزایش نیافته تا حالت بازدارندگی بیشتری داشته باشد. وی تصریح می کند: مطابق آماری که من دارم کسی که به این ها گیاه می دهد آمار را 2 هزار و 400 عطاری اعلام می کند اما خود اتحادیه 1600 مورد اعلام می کند!

بسیاری از عطاری ها مجوز صنفی ندارند

ناصر وحدتی، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز درباره برخورد با عطاری هایی که اقدام به فروش داروهای ممنوعه از جمله متادون می کنند به «خراسان رضوی» می گوید: ما با همکاران تعزیرات و...به طور متعدد بازرسی رفتیم و به عطاری های متخلف نیز تذکر داده ایم اما برخورد با آن ها به عهده مراجع قضایی است. وی تصریح می کند: عطاری ها تعدادشان خیلی زیاد است و بسیاری از آن ها مجوز صنفی ندارند ولی فعالیت می کنند و کنترلی هم وجود ندارد، ما هم هر چه توانسته ایم بازرسی رفته ایم اما بالاخره آن قدری بازرسی می رویم که توان داریم. وی در پاسخ به این سوال که تعداد بازرسی ها و تخلفات چه میزان بوده است؟ نیز می گوید: در سال گذشته 450 بازرسی منجر به کشف 210 فقره تخلف غیر مخدر و کشف 38 فقره تخلف داروی مخدر شد.

توزیع متادون در عطاری ها توسط برخی کارکنان داروخانه ها

اما رسول خادم‌الرضاییان، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان گیاهان دارویی مشهد نظرات تقریبا متفاوتی دارد و درباره تخلفات عطاری ها به «خراسان رضوی» می گوید: ما از افراد دارای پروانه تعهد می گیریم که حق ویزیت، درمان و مداخله در امور پزشکی را به هیچ عنوان ندارند، فروش داروهای دست ساز، اقلام تاریخ گذشته، هرگونه قرص متادون و شبه متادون و کالاهای قاچاق ممنوع است. وی با اشاره به فروش متادون در برخی عطاری ها مدعی می شود: متادون چون یک محصول داخلی است و تحت ضوابط خاصی توزیع می شود، باید ریشه هایش را در جای دیگری غیر از عطاری پیدا کنید که از کجا به عطاری ها وارد می شود، این مختص به عطاری ها نیست، در پارک ها و کنار خیابان و خیلی صنوف دیگر اقدام به فروش این قرص می کنند. حدود دو تا سه ماه پیش معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با «خراسان آنلاین» گفت و گویی داشت که طی آن اعلام کرد داروهای نایاب که متادون هم جزو همان دسته است، توسط برخی از نیروهای داروخانه ها در شهر توزیع می شود، این را خود دکتر وحدتی گفتند و ما هم این را قبول داریم چون مسیر همین است و جز این نیست. ما به مراتب داروهای حیاتی تر مثل داروهای سرطان، ام اس و...داریم که در پایین خیابان با رقم های هنگفت به فروش می رسد، آن ها از کجا می آید؟ از آن گذشته، عطارها نه قرص ساز و نه داروساز هستند، چون ما نمی دانیم فرمول این دارو چیست، اگر داروی دست سازی هم می سازند حتما علم و فکری دانشگاهی پشت آن است و یک عطار نمی تواند آن ها را با هم ترکیب کند و متادون بسازد.

پلمب 100 واحد صنفی در سال گذشته به علت فروش متادون

رئیس اتحادیه صنف فروشندگان گیاهان دارویی مشهد در پاسخ به این سوال که تعداد بازرسی ها و پرونده های تخلف این صنف چقدر بوده است؟ می گوید: سال گذشته در مجموع حدود 2 هزار بازدید داشتیم که ممکن بوده یک واحد را چند بار بازرسی کرده باشیم. 100 عطاری به علت فروش متادون پلمب شده است. وی در پاسخ به این سوال که چه تعداد واحد صنفی عطاری دارای مجوز و فاقد مجوز در سطح شهر داریم؟ می گوید: ما حدود 900 تا 950 عطاری دارای پروانه داریم و از تعداد عطاری های بدون پروانه اطلاعی ندارم. رئیس اتحادیه صنف فروشندگان گیاهان دارویی مشهد در پاسخ به اظهارات معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد مبنی بر این که بسیاری از عطاری ها مجوز ندارند، می گوید: ما این را تایید نمی کنیم، اگر ایشان مراجعه و اعلام می کنند اکثرشان بدون پروانه هستند به ما فهرست بدهند تا ما به دنبال آن ها برویم، به ما چرا فهرست نمی دهند؟ ما فهرستی در این خصوص از دانشگاه علوم پزشکی دریافت نکرده ایم.